Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013

Μαύρη τρύπα σε... άσπρο πέπλο: Εντυπωσιακή φωτογραφία από τον γαλαξία NGC 4945


Μαύρη τρύπα σε... άσπρο πέπλο
Μέσα στην περιοχή με το λευκό χρώμα κρύβεται με γιγάντια ενεργή μαύρη τρύπα. Credit: NASA/CXC/Univ degli Studi Roma Tre/A.Marinucci et al/ESO/VLT & NASA/STSc

Χιούστον 
H NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή εικόνα του γαλαξία NGC 4945 που έχει κοινά χαρακτηριστικά με τον δικό μας γαλαξία. Ο σπειροειδής NGC 4945 βρίσκεται σε απόσταση 13 εκ. ετών φωτός στον αστερισμό του Κενταύρου. Όπως και ο δικός μας γαλαξίας έτσι και ο NGC 4945 διαθέτει μια γιγάντια μελανή οπή η οποία όμως είναι πολύ πιο ενεργή από τη δική μας. 

H μαύρη τρύπα του NGC 4945 βρίσκεται μέσα στην περιοχή με το λευκό χρώμα της φωτογραφίας η οποία και αποτελεί σύνθεση εικόνων που έχουν καταγράψει από τον γαλαξία το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra και ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια. 

Αμέτρητα «σπίτια» για τη ζωή στο Σύμπαν: Υπάρχουν 8,8 δισ. φιλόξενοι πλανήτες στον Γαλαξία


Καλιφόρνια 
Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες μελετώντας κάθε φορά τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από τις παρατηρήσεις επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων προχωρούν σε υπολογισμούς και εκτιμήσεις για τον αριθμό αλλά και τα είδη των πλανητών τόσο στον γαλαξία μας όσο και σε ολόκληρο το Σύμπαν. 
Ορισμένες εξ αυτών επικεντρώνονται στον αριθμό των πλανητών που έχουν μέγεθος και συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης, δηλαδή πλανητών που είναι δυνητικά φιλόξενοι για τη  ζωή. Η τελευταία τέτοια μελέτη αναφέρει ότι μόνο στον γαλαξία μας υπάρχουν περίπου 9 δισεκατομμύρια φιλόξενοι πλανήτες.
Η αποστολή
Ομάδα αμερικανών αστρονόμων ανέλυσε δεδομένα από την αποστολή Kepler η οποία αναζητά πλανήτες στον γαλαξία μας. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler τα τελευταία τρία χρόνια έχει εντοπίσει τα ίχνη περίπου 3,5 χιλιάδων πλανητών. Μέχρι στιγμής έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη περίπου 150 εξ αυτών. Η πρώτη φάση της αποστολής Kepler έχει ολοκληρωθεί αλλά οι επιτελείς της NASA μελετούν την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το τηλεσκόπιο και επεξεργάζονται νέα σχέδια αξιοποίησής του.
Η κατοικήσιμη ζώνη
Ειδικοί του Πανεπιστημίου Μπέρκλι και του Πανεπιστημίου της Χαβάης μελέτησαν και ανέλυσαν δεδομένα που κατέγραψε το Kepler αυτά τα τρία χρόνια λειτουργίας του. Από το σύνολο των άστρων που υπάρχουν στον γαλαξία μας (ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 100-400 δισ. άστρα) εκτιμάται ότι περίπου το 20% είναι άστρα σαν τον Ήλιο. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ένα στα πέντε άστρα σαν τον Ήλιο στον γαλαξία μας διαθέτει πλανήτες με χαρακτηριστικά (μέγεθος, ατμοσφαιρικές συνθήκες, θερμοκρασία κ.α) παρόμοια με αυτά της Γης. Οι πλανήτες με αυτά τα χαρακτηριστικά βρίσκονται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη: την περιοχή που η απόσταση του πλανήτη από το μητρικό του άστρο είναι τέτοια που να δημιουργεί συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη και συντήρηση της ζωής όπως για παράδειγμα, την παρουσία νερού σε υγρή μορφή. Παράλληλα οι ερευνητές υπέδειξαν την πιθανή παρουσία άλλων 833 πλανητών αυξάνοντας τον αριθμό της σχετικής λίστας της αποστολής Kepler.
Μια Γη... δίπλα μας
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ο αριθμός των πλανητών που βρίσκονται εντός της κατοικήσιμης ζώνης και διαθέτουν χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης στον γαλαξία μας ανέρχεται σε 8,8 δισ. Εκτιμούν μάλιστα ότι ένας τέτοιος πλανήτης μπορεί να βρίσκεται στη διαστημική μας γειτονιά και ειδικότερα σε απόσταση μόλις 12 ετών φωτός από τη Γη. Με δεδομένο ότι υπάρχουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια γαλαξίες στο Σύμπαν καθένας εκ των οποίων διαθέτει εκατοντάδες δισεκατομμύρια άστρα είναι προφανές ότι ο αριθμός των πλανητών που μπορούν να φιλοξενήσουν ζωή είναι απλά... ανυπολόγιστος. Βέβαια το αν έχει αναπτυχθεί κάπου ζωή και τι είδους μπορεί να είναι αυτή αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο στο οποίο καλείται η επιστημονική κοινότητα να βρει απαντήσεις. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS».

Κοσμικό «τροχαίο» βλέπουν τα τηλεσκόπια

Γιγάντιο νέφος τρέχει με ορμή πάνω στον γαλαξία μας. Η σύγκρουση θα οδηγήσει στη γέννηση νέων άστρων

Κοσμικό «τροχαίο» βλέπουν τα τηλεσκόπια
Καλλιτεχνική απεικόνιση του νέφους Σμιθ το οποίο κινείται με ταχύτητα προς τον γαλαξία μας. H φωτεινή κουκκίδα δεξιά στην εικόνα στη δεύτερη σπείρα αναπαριστά τη θέση του Ήλιου στον Γαλαξία Credit: Bill Saxton (NRAO/AUI/NSF)

Λονδίνο 
Ένα γιγάντιο νέφος βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τον γαλαξία μας. Η σύγκρουση αναμένεται να προκαλέσει τη γέννηση εκατοντάδων χιλιάδων νέων άστρων.
Το νέφος
Το νέφος ανακαλύφθηκε πριν από 50 χρόνια από την νεαρή τότε αμερικανίδα αστρονόμο Γκέιλ Σμιθ και πήρε το όνομα της. Το νέφος «Σμιθ» εντοπίστηκε από την αστρονόμο να κινείται σε απόσταση δεκάδων χιλιάδων ετών φωτός από τον γαλαξία μας. Τα δεδομένα που είχαν συγκεντρώσει για το νέφος αυτό οι επιστήμονες έκτοτε δεν ήταν ικανά για να αποκαλύψουν σημαντικά στοιχεία όπως η ταχύτητα, η κατεύθυνση του κ.α. Ομάδα επιστημόνων χρησιμοποιώντας νέα ισχυρά τηλεσκόπια εντόπισε το νέφος και την πορεία του.
Η πιθανή σύγκρουση
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα τηλεσκόπια VLA και GBT και εντόπισαν το νέφος σε μια απόσταση 8 χιλιάδων ετών φωτός από τον Γαλαξία. Όπως διαπίστωσαν το νέφος κινείται προς τον γαλαξία μας με ταχύτητα 255 χλμ./δευτ. Οι υπολογισμοί που έκαναν δείχνουν ότι αν το νέφος συνεχίσει να κινείται έτσι θα πέσει πάνω στον Γαλαξία σε περίπου 30 εκατομμύρια έτη. Σύμφωνα με τους ειδικούς η σύγκρουση αυτή θα δημιουργήσει μια νέα περιοχή στις παρυφές του γαλαξία μας στην οποία θα γεννιούνται με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό νέα άστρα.
Με βάση προηγούμενες παρατηρήσεις η ποσότητα υδρογόνου που υπολογίζεται ότι περιέχει το νέφος Σμιθ οδηγεί τους ειδικούς στην εκτίμηση ότι η σύγκρουση μπορεί να οδηγήσει στη γέννηση ενός εκατομμυρίου άστρων σαν τον Ήλιο. Τέτοιου είδους συγκρούσεις οδηγούν παράλληλα και στη γέννηση μεγάλου αριθμού άστρων που θα έχουν μικρή διάρκεια ζωής και θα αυτοκαταστρέφονται σε εκρήξεις σουπερνόβα.
Το εμπόδιο
Για να συμβεί όμως αυτό το νέφος Σμιθ θα πρέπει να περάσει από τη λεγόμενη «ατμόσφαιρα» του γαλαξία μας. Οι επιστήμονες ονομάζουν ατμόσφαιρα του Γαλαξία το καυτό ιονισμένο αέριο που τον περιβάλλει. Συνήθως το ιονισμένο αέριο που περιβάλλει τους γαλαξίες λειτουργεί σε σχέση με τα νέφη αερίων όπως η ατμόσφαιρα της Γης σε σχέση με μικρομεσαία αντικείμενα. Ένα νέφος αερίων ερχόμενα σε επαφή με το ιονισμένο αέριο ενός γαλαξία αρχίζει να «καίγεται» και καταστρέφεται πριν φτάσει κοντά σε αυτόν.
Όμως οι ερευνητές εντόπισαν την παρουσία μαγνητικού πεδίου στην καρδιά του νέφους Σμιθ. Το μαγνητικό πεδίο μπορεί να προστατεύσει το νέφος από το ιονισμένο αέριο και να του επιτρέψει να το διαπεράσει και να εισέλθει στον γαλαξία μας πέφτοντας τελικά πάνω του.Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

Η «μάγισσα» που γεννά άστρα

Νέες εντυπωσιακές εικόνες από το νεφέλωμα IC 2118

Η «μάγισσα» που γεννά άστρα
Το «Κεφάλι της Μάγισσας» όπως το κατέγραψε το τηλεσκόπιο WISE. Credit:NASA/JPL-Caltech
Πασαντίνα, Καλιφόρνια 
Το διαστημικό τηλεσκόπιο WISE κατέγραψε νέες λεπτομερείς εικόνες ενός εντυπωσιακού νεφελώματος που βρίσκεται σε απόσταση 900 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Ηριδανού. Η κωδική του ονομασία είναι IC 2118 αλλά οι επιστήμονες το έχουν βαφτίσει «Το Κεφάλι της Μάγισσας» επειδή όταν ανακαλύφθηκε σε κάποιους θύμισε το προφίλ μιας μάγισσας. 
Το νεφέλωμα βρίσκεται κοντά στο γιγάντιο άστρο Rigel το φως του οποίου λούζει το νεφέλωμα. Το φως του Rigel σε συνδυασμό με το φως των άστρων που γεννιούνται μέσα στο νεφέλωμα το κάνουν να λάμπει στο υπέρυθρο του φάσματος το οποίο παρατηρεί το WISE.

Το «Φάντασμα του Δία»

Το τηλεσκόπιο Spitzer φωτογράφισε το εντυπωσιακό πλανητικό νεφέλωμα

Το «Φάντασμα του Δία»
Το Φάντασμα του Δία μέσα από τον φακό του Spitzer. Credit : NASA/JPL-Caltech/Harvard-Smithsonian CfA
Χιούστον, Τέξας 
Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer φωτογράφισε το «Φάντασμα του Δία». Πρόκειται για ένα πλανητικό νεφέλωμα που βρίσκεται σε απόσταση 1,400 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Υδρας. Η κωδική ονομασία του νεφελώματος είναι NGC 3242 και η μελέτη του ίσως αποκαλύψει νέα στοιχεία για τα πλανητικά νεφελώματα.
Ένα πλανητικό νεφέλωμα αποτελείται από ένα επεκτεινόμενο κέλυφος ιονισμένου αερίου που αποβάλλεται από άστρα τα οποία βρίσκονται στα τελευταία στάδια της ζωής τους. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα πλανητικά νεφελώματα μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στη χημική εξέλιξη ενός γαλαξία.

Ενας γαλαξίας σκέτο… πυροτέχνημα

Στον NGC 6946 «σκάνε» συνεχώς σουπερνόβα που τον κάνουν να λάμπει σε διάφορα χρώματα

Ενας γαλαξίας σκέτο… πυροτέχνημα
Πράγματι στην νέα εικόνα ο NGC 6946 δείχνει σαν ένα πολύχρωμο κοσμικό μωσαϊκό. Credit: NASA/CXC/MSSL/R.Soria et al, Optical: AURA/Gemini OBs


Χιούστον 
Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή φωτογραφία του σπειροειδούς γαλαξία NGC 6946 που βρίσκεται σε απόσταση 22 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Στον γαλαξία αυτό οι εκρήξεις σουπερνόβα (άστρα που αυτοκαταστρέφονται) αποτελούν συχνό φαινόμενο. Μόνο κατά τη διάρκεια των τελευταίων 100 ετών έχουν εντοπισθεί και παρατηρηθεί οκτώ σουπερνόβα. Οι εκρήξεις αυτές κάνουν τον γαλαξία να φωτοβολεί και μάλιστα με διάφορα χρώματα στον κοσμικό περιβάλλον. Για αυτό και οι επιστήμονες έχουν προσδώσει στον NGC 6946 το προσωνύμιο «Γαλαξίας Πυροτέχνημα». Η φωτογραφία που έδωσε στην δημοσιότητα η NASA αποτελεί συνδυασμό εικόνων του γαλαξία που έχουν καταγράψει το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra και τα τηλεσκόπια του επίγειου δικτύου Gemini. Σε αυτή την εικόνα ο γαλαξίας εμφανίζεται με εντυπωσιακή χρωματική παλέτα.

Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2013

Στη δημοσιότητα έδωσε το Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς τους υποψήφιους για το βραβείο του Φωτογράφου Αστρονομίας 2013

Η φωτογραφία του Νορβηγού Τόμι Ελιάσεν αποτελεί έναν φόρο τιμής στον φωτογράφο των άστρων. Που περιμένει ώρες ατελείωτες στην ύπαιθρο περιμένοντας την τέλεια φωτογραφία: Εναν ουρανό με τον γαλαξία, το φως του ήλιου και έναν μετεωρίτη να καίγεται στην ατμόσφαιρα της Γης.

Η φωτογραφία του Νορβηγού Τόμι Ελιάσεν αποτελεί έναν φόρο τιμής στον φωτογράφο των άστρων. Που περιμένει ώρες ατελείωτες στην ύπαιθρο περιμένοντας την τέλεια φωτογραφία: Έναν ουρανό με τον γαλαξία, το φως του ήλιου και έναν μετεωρίτη να καίγεται στην ατμόσφαιρα της Γης.


Με τίτλο «Αψίδα για τον Παράδεισο» η φωτογραφία του Βρετανού Στίβεν Μπανκς, αιχμαλωτίζει στο ίδιο κάδρο τον γαλαξία μας με τα βράχια στην ακτή του Ντόρσετ.

Με τίτλο «Αψίδα για τον Παράδεισο» η φωτογραφία του Βρετανού Στίβεν Μπανκς, αιχμαλωτίζει στο ίδιο κάδρο τον γαλαξία μας με τα βράχια στην ακτή του Ντόρσετ.

Ο ουρανός της Ισλανδίας καθώς ο ήλιος έχει μόλις βασιλέψει και η ουρά του κομήτη σχηματίζει σχέδια. Φωτογραφία από τον Ινγκόλφουρ Μπγιαργμουντσον.

Ο ουρανός της Ισλανδίας καθώς ο ήλιος έχει μόλις βασιλέψει και η ουρά του κομήτη σχηματίζει σχέδια. Φωτογραφία από τον Ινγκόλφουρ Μπγιαργμουντσον.



Η φωτογραφία του Αυστραλού Γουέιν Ινγκλαντ μοιάζει να απεικονίζει μια ακτίνα από ένα γιγάντιο πιάτο δορυφορικού σήματος. Στην πραγματικότητα είναι ο γαλαξίας στον ουρανό πάνω από το αστεροσκοπείο Παρκς στην Αυστραλία

Η φωτογραφία του Αυστραλού Γουέιν Ινγκλαντ μοιάζει να απεικονίζει μια ακτίνα από ένα γιγάντιο πιάτο δορυφορικού σήματος. Στην πραγματικότητα είναι ο γαλαξίας στον ουρανό πάνω από το αστεροσκοπείο Παρκς στην Αυστραλία

Ο ουρανός πάνω από τους κρατήρες Ριμ του Μίβαθ στην Ισλανδία, καθώς ο Ηλιος έχει μεγιστοποιήσει τη δραστηριότητα ενός 11ετούς κύκλου. Φωτογραφία του Τζέιμς Γούντεντ.

Ο ουρανός πάνω από τους κρατήρες Ριμ του Μίβαθ στην Ισλανδία, καθώς ο Ηλιος έχει μεγιστοποιήσει τη δραστηριότητα ενός 11ετούς κύκλου. Φωτογραφία του Τζέιμς Γούντεντ.

Ο έναστρος ουρανός και ο γαλαξίας απλώνονται πάνω από την εντυπωσιακή οροσειρά στην κοιλάδα Γιοσέμιτι στο Εθνικό Πάρκο της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ. Η φωτογραφία είναι του Ροτζέλιο Μπερνάλ Αντρέο.

Ο έναστρος ουρανός και ο γαλαξίας απλώνονται πάνω από την εντυπωσιακή οροσειρά στην κοιλάδα Γιοσέμιτι στο Εθνικό Πάρκο της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ. Η φωτογραφία είναι του Ροτζέλιο Μπερνάλ Αντρέο.

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2013

Δύο κομήτες περιτριγυρίζουν τη Γη Ο «Δον Κιχώτης» και ο «Φαέθων» δεν είναι τελικά αστεροειδείς

Εδώ και 30 χρόνια οι αστρονόμοι πίστευαν πως το μεγάλο διαστημικό σώμα που περνάει κοντά από τη Γη ήταν αστεροειδής. Μία διεθνής αστρονομική ομάδα όμως αποκάλυψε ότι τελικά το ουράνιο αυτό σώμα είναι στην πραγματικότητα κομήτης.

(Πηγή: NASA/Jet Propulsion Laboratory)(Πηγή: NASA/Jet Propulsion Laboratory)
Ο «3552 Δον Κιχώτης», όπως ονομάζεται, είναι το τρίτο μεγαλύτερο διαστημικό αντικείμενο ΝΕΟ (αντικείμενο που βρίσκεται κοντά στον πλανήτη μας). Περίπου το 5% των σωμάτων τύπου ΝΕΟ εκτιμάται ότι είναι «νεκροί» κομήτες που έχουν αποβάλει το παγωμένο νερό και διοξείδιο του άνθρακα, τα οποία προσδίδουν στους κομήτες τη θεαματική ουρά τους.

Η επιστημονική ομάδα από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, με επικεφαλής τον Michael Mommert του Πανεπιστημίου της Β. Αριζόνα, που παρουσίασε την ανακάλυψή της στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικών Επιστημών στο Λονδίνο, προχώρησε σε συνεχείς παρατηρήσεις με το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο «Δον Κιχώτης» είναι στην πραγματικότητα ένας ενεργός κομήτης, που διαθέτει αραιή ατμόσφαιρα και μια αχνή ουρά.
Εξάλλου, στο ίδιο αστρονομικό συνέδριο, ανακοινώθηκε ότι ο θεωρούμενος μέχρι σήμερα αστεροειδής «Φαέθων» (ο οποίος περνά ξυστά από τον Ήλιο) στην πραγματικότητα συμπεριφέρεται ως κομήτης, καθώς διαθέτει μια ουρά σωματιδίων, η οποία όμως δεν δημιουργείται από την εξάτμιση των παγωμένων υλικών του, αλλά, καθώς πλησιάζει πολύ κοντά στον Ήλιο, ο βραχώδης πυρήνας του, εξαιτίας της υπερβολικής ανόδου της θερμοκρασίας στην επιφάνεια του (η οποία ξεπερνά τους 700 βαθμούς Κελσίου), θρυμματίζεται σε πολύ μικρά κομματάκια.
Ο «3200 Φαέθων» έχει διάμετρο 5 χιλιομέτρων και η διασταύρωση της τροχιάς του με τη Γη προκαλεί μια βροχή από διάττοντες αστέρες ή πεφταστέρια κάθε Δεκέμβριο, τις λεγόμενες Διδυμίδες.
Όπως δήλωσε ο αστρονόμος David Jewitt, «με βάση το σχήμα της τροχιάς του ο Φαέθων είναι σίγουρα αστεροειδής, όμως επειδή αφήνει πίσω του μια ουρά από σκόνη, συμπεριφέρεται ακριβώς όπως ένας βραχώδης κομήτης».
Πηγή: Phys.org

Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013

Ιαπωνία: Εκτοξεύτηκε φθηνότερος διαστημικός πύραυλος

Η Ιαπωνία εκτόξευσε το Σάββατο τον πρώτο διαστημικό πύραυλο νέας γενιάς, με φθηνότερο οικονομικό κόστος. Ο πύραυλος Epsilon απελευθέρωσε επιτυχώς στην τροχιά της γης το πρώτο διαστημικό τηλεσκόπιο που θα παρατηρεί πλανήτες όπως η Αφροδίτη, ο Άρης και ο Δίας.

Ο πύραυλος Epsilon (REUTERS/Kyodo)
Ο πύραυλος Epsilon (REUTERS/Kyodo)
Ο πύραυλος Epsilon έχει το μισό μέγεθος από τα διαστημικά οχήματα της προηγούμενης γενιάς και χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για τους ελέγχους ασφαλείας. Η κατασκευή του στοίχισε 37 εκατομ. δολάρια, κόστος 50% χαμηλότερο από εκείνο των διαστημικών πυραύλων στο παρελθόν, σύμφωνα με την ιαπωνική διαστημική υπηρεσία Jaxa.
 
Η εκτόξευση του πυραύλου Epsilon έγινε από τη διαστημική βάση Ουκινούρα στην πόλη Κιμοτσούκι, στη νοτιοδυτική Ιαπωνία.
 
Σύμφωνα με την Jaxa, ο πύραυλος απελευθέρωσε το τηλεσκόπιο 
Sprint-A  σε ύψος χιλίων χμ από την επιφάνεια της γης.
 

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2013

500 τραυματίες από τη βροχή μετεωριτών στα Ουράλια


Τουλάχιστον 514 άνθρωποι τραυματίστηκαν- σύμφωνα με νεότερα στοιχεία από το υπουργείο Εσωτερικών της Ρωσίας- μετά την ισχυρή έκρηξη μετεωρίτη που σημειώθηκε στην περιοχή Τσέλιαμπινσκ. Οι περισσότεροι ζήτησαν ιατρική βοήθεια για μικροτραυματισμούς από θραύσματα τζαμιών ενώ 112 εξ αυτών παρέμειναν στο νοσοκομείο. Αναφορές κάνουν λόγο για τέσσερις τραυματίες απευθείας από θραύσματα του μετεωρίτη.
Εικόνα του μετεωρίτη από ερασιτεχνικό βίντεο
Εικόνα του μετεωρίτη από ερασιτεχνικό βίντεο
  Η Ρωσική Ακαδημία Επιστημών εκτιμά ότι ο μετεωρίτης ήταν βάρους περίπου 10 τόνων και μπήκε στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα τουλάχιστον 54. 000 χιλιομέτρων ανά ώρα ενώ εξερράγη περίπου 30 έως 50 χιλιόμετρα πάνω από το έδαφος.
Από την ισχυρή έκρηξη έσπασαν τζάμια κτιρίων και προκλήθηκε πανικός στους κατοίκους. "Υπήρξε βροχή μετεωριτών, χωρίς να πέσουν κομμάτια τους στη Γη. Ένας μετεωρίτης εξερράγη πάνω από την περιοχή του Τσέλιαμπινσκ” δήλωσε εκπρόσωπος του τοπικού υπουργείου Αντιμετώπισης Καταστροφών στο πρακτορείο Ιντερφαξ για το περιστατικό.
Αυτόπτης μάρτυρας ανέφερε στο Reuters ότι η έκρηξη έγινε ιδιαίτερα αισθητή στο 19ο όροφο κτίριο όπου βρισκόταν στο κέντρο της πόλης ενώ ακούγονταν στην ευρύτερη περιοχή ήχοι από συναγερμούς αυτοκινήτων. Στις επαρχίες Τσέλιαμπινσκ και Σβερντλόβσκ, αυτόπτες μάρτυρες έκαναν λόγο για φλεγόμενα αντικείμενα στον ουρανό.
Ειδικές ομάδες έχουν σπεύσει στο σημείο για να βρουν υπολείμματα του μετεωρίτη που, σύμφωνα με τη διαστημική υπηρεσία της Ρωσίας, ταξίδευε τόσο γρήγορα που ήταν δύσκολο να προβλεφθεί η πορεία του.
Τέτοιου τύπου περιστατικά καταγράφονται σπάνια ωστόσο στη Σιβηρία το 1908 εκτιμάται ότι μετεωρίτης είχε καταστρέψει περιοχή έκτασης 2.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Ερασιτεχνικά βίντεο στο youtube αποτυπώνουν σκηνές από το πέρασμα του μετεωρίτη αλλά και τον πανικό που επικράτησε:

  http://www.youtube.com/watch?v=42rJJy4Ooso&feature=player_embedded

Αστεροειδής πλησιάζει σήμερα τη Γη σε απόσταση αναπνοής

Με μέγεθος περίπου μισού ποδοσφαιρικού γηπέδου (διάμετρος 45 μέτρων), ο αστεροειδής «2012 DA14» θα προσπεράσει «παρά τρίχα» τη Γη την Παρασκευή. Συγκεκριμένα, θα πλησιάσει σε απόσταση περίπου 27.520 χιλιομέτρων από τη γήινη επιφάνεια -απόσταση-ρεκόρ για ένα αντικείμενο τέτοιου μεγέθους- με ταχύτητα περίπου 13 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Οι ειδικοί πάντως διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται να συγκρουστεί με τη Γη.
«2012 DA14»
«2012 DA14» 

Ο αστεροειδής αναμένεται να είναι ορατός από την ανατολική Ευρώπη, την Ασία και την Αυστραλία, όχι όμως χωρίς τη βοήθεια τηλεσκοπίου. Στις 21.00 ώρα Ελλάδας, η NASA θα αρχίσει να μεταδίδει στην ιστοσελίδα της εικόνες από το πέρασμα του αστεροειδούς, από παρατηρητήρια στην Αυστραλία, εφόσον το επιτρέπει ο καιρός.
Ο «2012 DA14» ανακαλύφθηκε πέρυσι από το αστεροσκοπείο La Sagra στη νότια Ισπανία. Όπως τονίζει σε ανακοίνωσή του ο διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, Διονύσης Σιμόπουλος, εάν ο αστεροειδής αυτός συγκρούονταν με τη Γη, η έκρηξή του θα απελευθέρωνε ενέργεια ίση με 2,5 μεγατόνους ΤΝΤ. Σε σύγκριση, η έκρηξη που έγινε πάνω από τον ποταμό Τουνγκούσκα στην Σιβηρία στις 3 Ιουνίου του 1908 είχε ισχύ 3-10 μεγατόνων. Στη σύγκρουση εκείνη περισσότερα από 1.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους ισοπεδώθηκαν, ενώ το κρουστικό κύμα της έκρηξης «ταξίδεψε» γύρω από την υφήλιο δύο τουλάχιστον φορές. Από το μέγεθος της καταστροφής ήταν εμφανές ότι επρόκειτο για μια τεράστια έκρηξη. Παρόλα αυτά δεν υπήρχε ίχνος κρατήρα ή άλλων συντριμμιών. Αυτό οδήγησε τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι ο κομήτης πρέπει να είχε εξαερωθεί την στιγμή της έκρηξης.
Η διαδρομή του «2012 DA14»
Η διαδρομή του «2012 DA14»
Υπάρχουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο παρόμοιοι αστεροειδείς που πλησιάζουν τη Γη μας με μέγεθος κάτω των 100 μέτρων, ενώ αρκετές είναι οι συγκρούσεις με τη Γη. Από την Αριζόνα ως τη Σιβηρία και από το Μεξικό έως την Αυστραλία, περίπου 150 κρατήρες από διάφορες συγκρούσεις έχουν βρεθεί στην επιφάνεια του πλανήτη μας.
Ο νεότερος μεγάλος κρατήρας πρόσκρουσης βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη βόρειο Αριζόνα, αναφέρει ο Δ. Σιμόπουλος. Με διάμετρο σχεδόν ενάμισι χιλιόμετρο και βάθος 275 μέτρα, ο κρατήρας Μπάριντζερ, όπως ονομάστηκε, δημιουργήθηκε από τη πτώση ενός μικρού αστεροειδή πριν από 50.000 χρόνια ένα απειροελάχιστο χρονικό διάστημα στα πλαίσια του γεωλογικού χρόνου. Αυτή η βαθιά ουλή στην έρημο της Αριζόνα, σχηματίστηκε ακαριαία, όταν ένα σιδερένιο διαστημικό θραύσμα 70 μέτρων και μάζα αρκετών εκατομμυρίων τόνων και έπεσε πάνω στη Γη με ταχύτητα 40.000 χλμ. την ώρα μετατοπίζοντας εκατομμύρια τόνους πετρωμάτων και αφανίζοντας κάθε είδος ζωής σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων. Έχοντας διατηρήσει σχεδόν ανέπαφα τα χαρακτηριστικά του, χάρη στο άνυδρο κλίμα της ερήμου, ο κρατήρας αυτός είναι ο καλύτερα διατηρημένος κρατήρας που έχει βρεθεί μέχρι τώρα στη Γη.
Ο κρατήρας Μπάριντζερ, στις ΗΠΑ.
Ο κρατήρας Μπάριντζερ, στις ΗΠΑ.
Όπως επισημαίνει ο διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, η γήινη ατμόσφαιρα μπορεί να μας προστατέψει αρκετά από την εισβολή αντικειμένων με διάμετρο μέχρι 50 μέτρα, όμως υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες αντικείμενα με μεγαλύτερη διάμετρο που διασχίζουν την τροχιά της Γης. Γι’ αυτό και διάφορες διαστημικές υπηρεσίες και ερευνητικά κέντρα σε όλο τον κόσμο σαρώνουν συστηματικά τον έναστρο ουρανό σε μια προσπάθεια να εντοπίσουν όλα εκείνα τα «επικίνδυνα» ουράνια σώματα και να υπολογίσουν την τροχιά τους, προκειμένου να καταγράψουν εκείνα που θα αποτελέσουν κίνδυνο για το μέλλον.
Το ερώτημα δεν είναι τόσο εάν θα χτυπηθεί στο μέλλον η Γη από κάποιον αστεροειδή, αλλά πότε, τονίζει, προσθέτοντας ότι αρκετά σενάρια  έχουν προταθεί μέχρι σήμερα από τους επιστήμονες σχετικά με το τι μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να εμποδίσουμε την καταστροφή.
Σύμφωνα με ορισμένους, η παρουσία και μόνο μιας διαστημοσυσκευής σε τροχιά γύρω από κάποιον επικίνδυνο αστεροειδή αρκεί, αφού η βαρυτική της έλξη, αν και ελάχιστη, θα είναι ικανή σε βάθος χρόνου να μεταβάλλει την τροχιά του, ακριβώς όσο χρειάζεται. Άλλες, εξίσου «ήπιες» μέθοδοι μεταβολής της τροχιάς ενός αστεροειδούς περιλαμβάνουν το χρωματισμό της επιφάνειάς του με ειδική ανακλαστική ή απορροφητική μπογιά προκειμένου να μεταβάλλουν την πίεση της προσπίπτουσας ακτινοβολίας του Ήλιου, ή ακόμη και τη χρήση ειδικών κατόπτρων, τα οποία, εστιάζοντας τις ακτίνες του Ήλιου πάνω στον αστεροειδή, θα «ατμοποιήσουν» κάποια ποσότητα από την ύλη του. Πιο βίαιες μέθοδοι αναχαίτισης ενός αστεροειδούς περιλαμβάνουν τη χρήση πυρηνικών βομβών, με τον κίνδυνο βέβαια να τον διαμελίσουν σε πολλά μικρότερα κομμάτια, τα οποία θα βομβάρδιζαν τον πλανήτη μας με εξίσου καταστροφικά αποτελέσματα.

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

Φέλιξ Μπάουμγκαρτνερ: Έσπασε το φράγμα του ήχου με ελεύθερη πτώση

Ο Φέλιξ Μπάουμγκάρτνερ ετοιμάζεται να «σπάσει» το φράγμα του ήχου με ελεύθερη πτώση από τη στρατόσφαιρα
Ο Φέλιξ Μπάουμγκάρτνερ ετοιμάζεται να «σπάσει» το φράγμα του ήχου με ελεύθερη πτώση από τη στρατόσφαιρα ΑΜΠΕ
 
Ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να σπάσει το φράγμα του ήχου σε ελεύθερη πτώση είναι πλέον ο 43χρονος Αυστριακός, Φέλιξ Μπάουμγκάρτνερ. Το άλμα του από αερόστατο, σε ύψος 39 χιλιομέτρων στην περιοχή του Νέου Μεξικού τον καθιστά επίσης τον άνθρωπο με το μεγαλύτερο ρεκόρ όχι μόνο σε ταχύτητα αλλά και σε ύψος. Να σημειωθεί ότι ο Μπάουμγκάρτνερ χρησιμοποίησε το αλεξίπτωτο του τα τελευταία 4 λεπτά και 44 δευτερόλεπτα της πτώσης, η οποία κράτησε συνολικά 9 λεπτά και 3 δευτερόλεπτα (από την ώρα που ο θαρραλέος Φέλιξ πήδηξε στο κενό από το αερόστατο). Και μπορεί με τα κατορθώματα του να «έσπασε» κάθε προηγούμενο ρεκόρ, ωστόσο ο χρόνος και η ταχύτητα που σημείωσε κατά την πτώση του μένει να μελετηθούν από τη Διεθνή Ομοσπονδία Αεροναυτικής, προκειμένου ο Μπάουμγκάρτνερ να θεωρηθεί και επίσημα ο πρώτος άνθρωπος που έσπασε το φράγμα του ήχου πέφτοντας από τη Στρατόσφαιρα της γης.
Περισσότεροι από επτά εκατομμύρια άνθρωποι παρακολούθησαν ως τώρα το άλμα του Φέλιξ Μπάουμγκάρτνερ, μόνο από το YouTube. Κάποιοι από τους «σχολιαστές» στα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης στο διαδίκτυο παρομοίασαν το κατόρθωμα του αλεξιπτωτιστή με τα πρώτα βήματα του Λούις Άρμστρονγκ στο φεγγάρι. Το βίντεο με την πτώση του μεταδόθηκε – χθες, Κυριακή 14 Οκτωβρίου- με καθυστέρηση 20 δευτερολέπτων, προκειμένου να προλάβουν τα τηλεοπτικά δίκτυα να «κόψουν» τις εικόνες σε περίπτωση καταστροφής.
Το επίτευγμα του Μπάουμγκάρτνερ έγινε βέβαια δεκτό με ενθουσιασμό και στην πατρίδα του, την Αυστρία. «Σε συγχαίρω Φέλιξ Μπάουμγκάρτνερ για την τεράστια επιτυχία σου, για το θάρρος και την επιμονή σου που προκάλεσαν την προσοχή όλου του κόσμου», δήλωσε χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του στο Facebook o αυστριακός πρόεδρος Χάιντς Φίσερ.
Με 100 συνεργάτες στο πλευρό του και πέντε χρόνια προετοιμασίας, ο Μπάουμγκάρτνερ επεχείρησε κάτι που στο παρελθόν έχει στοιχίσει τη ζωή σε όσους προσπάθησαν να το καταφέρουν. Μάλιστα, και η δική του απόπειρα κινδύνευσε να ματαιωθεί, λόγω βλάβης στο θερμαντήρα του κράνος του, που το έκανε να θαμπώνει. Επιπλέον, σύμφωνα με τις πληροφορίες των ειδικών, στην αρχή του άλματος του, ο Φέλιξ πήρε λάθος θέση, πράγμα πολύ επικίνδυνο. Στη συνέχεια ωστόσο, ο ίδιος, χάρη στην πείρα του από τα 2.500 και πλέον άλματα με αλεξίπτωτο, κατάφερε να διορθώσει τη στάση του σώματος του στον αέρα με αποτέλεσμα να πάνε όλα καλά.
Μια ειδική κάψουλα μετέφερε τον αλεξιπτωτιστή ως το σημείο απ' όπου πήδηξε τελικά στο κενό. Για την πτώση του, ο Φέλιξ φορούσε ειδική στολή, παρόμοια με αυτή που σχεδιάζεται για τους αστροναύτες. Το γεγονός ότι τα κατάφερε να σπάσει τελικά το φράγμα του ήχου (με τελική ταχύτητα πτώσης 1.137 χλμ. την ώρα) αλλά και το ρεκόρ της ελεύθερης πτώσης σε ύψος, επιτρέπει στους ερευνητές να εξάγουν πολύτιμα συμπεράσματα αναφορικά με την κατασκευή ειδικών στολών για μεγάλες πτώσεις, αλλά και σχετικά με τον τρόπο χειρισμού επαγόντων περιστατικών εκκένωσης επανδρωμένων διαστημικών σκαφών, για όσο αυτά βρίσκονται στη στρατόσφαιρα.

Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2012

Έγινε η πιο ακριβής μέτρηση του ρυθμού επέκτασης του σύμπαντος


Οι αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι με τη βοήθεια του υπέρυθρου διαστημικού τηλεσκοπίου «Σπίτσερ» της NASA, πέτυχαν να κάνουν την ακριβέστερη μέχρι σήμερα μέτρηση του ρυθμού επέκτασης (διαστολής) του σύμπαντος αυτήν τη χρονική περίοδο.
Ο ρυθμός αυτός μετριέται με τη λεγόμενη «σταθερά του Χαμπλ», από τον διάσημο αμερικανό αστρονόμο, το όνομα του οποίου φέρει και το ομώνυμο διαστημικό τηλεσκόπιο. Ο Έντουιν Χαμπλ είχε καταπλήξει την επιστημονική κοινότητα στη δεκαετία του ΄20, όταν, μετά από αστρονομικές παρατηρήσεις του, είχε ανακοινώσει για πρώτη φορά ότι το σύμπαν συνεχώς επεκτείνεται μετά τη δημιουργία του πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Στη δεκαετία του ΄90, έγινε η πρόσθετη ανακάλυψη (που απέφερε και το Νόμπελ Φυσικής 2011) ότι η επέκταση γίνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, δηλαδή η ταχύτητα διαστολής αυξάνεται όσο περνά ο χρόνος. Ο υπολογισμός του ρυθμού επέκτασης είναι κρίσιμος για να υπολογιστεί σωστά η ηλικία του σύμπαντος. Παράλληλα, η επέκταση του σύμπαντος συνδέεται με τη μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια, που φαίνεται πως επικρατεί σε σχέση με την αντίθετη δύναμη της βαρύτητας στο σύμπαν.
Τώρα, οι επιστήμονες του Παρατηρητηρίου του Ιδρύματος Κάρνεγκι της Ουάσιγκτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αστροφυσικό περιοδικό "Astrophysical Journal", μέτρησαν την εν λόγω σταθερά ότι είναι 74,3 συν/πλην 2,1 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά μεγαπαρσέκ (ένα μεγαπαρσέκ είναι περίπου 3 εκατ. έτη φωτός).
Η νέα εκτίμηση, που βασίστηκε για πρώτη φορά στο μακρύ μήκος κύματος του υπέρυθρου φωτός, χάρη στο «Σπίτσερ», βελτιώνει κατά πολύ την προηγούμενη μέτρηση του τηλεσκοπίου «Χαμπλ», η οποία τότε πάλι είχε γίνει με επικεφαλής την ίδια αμερικανίδα αστρονόμο, αλλά στο ορατό μήκος κύματος του φωτός. Η νέα μέτρηση μειώνει σε μόνο 3% το ποσοστό αβεβαιότητας, κάτι που θεωρείται τεράστια πρόοδος στο πεδίο των κοσμολογικών μετρήσεων.
Η υπέρυθρη όραση του τηλεσκοπίου «Σπίτσερ» διαπερνά την αστρική σκόνη και επιτρέπει έτσι καλύτερες παρατηρήσεις των αστέρων μεταβαλλόμενης λαμπρότητας (Κηφείδες) στο φως των οποίων κυρίως βασίζονται οι μετρήσεις. Αυτοί οι μεταβλητοί παλλόμενοι αστέρες (των οποίων οι αποστάσεις από τον πλανήτη μας είναι δυνατό να μετρηθούν με ακρίβεια ανάλογα με τη λαμπρότητά τους) αποτελούν τα κλασικά σημεία αναφοράς για τους υπολογισμούς των αστρονόμων σχετικά με τον ρυθμό επέκτασης του σύμπαντος.
Το «Σπίτσερ» παρατήρησε δέκα Κηφείδες στο δικό μας γαλαξία και άλλους 80 στο γειτονικό γαλαξία Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος. Με την υπέρυθρη όρασή του, οι επιστήμονες κατάφεραν να μετρήσουν καλύτερα την μεταβαλλόμενη λαμπρότητα και την μεταβαλλόμενη απόστασή των εν λόγων άστρων από τη Γη, καθώς το σύμπαν συνεχώς επεκτείνεται, κι έτσι να υπολογίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τον τωρινό ρυθμό της διαστολής του.

Η Γη καμπυλώνει το διάστημα


Ύστερα από παραμονή επτά ετών στο διάστημα ο αμερικανικός δορυφόρος Gravity Probe B επιβεβαιώνει δύο από τις σημαντικότερες προβλέψεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας ως προς την επίδραση στο χώρο της δύναμης της βαρύτητας.
Οι μετρήσεις του δορυφόρου έγιναν σε ύψος 460 χιλιομέτρων και κατέδειξαν τον τρόπο με τον οποίο η βαρύτητα και η περιστροφή της Γης επηρεάζουν το χώρο γύρω μας.
Οι μετρήσεις διενεργούνται με την παρακολούθηση του άξονα περιστροφής από τέσσερα γυροσκόπια που έχουν τοποθετηθεί στο εσωτερικό του δορυφόρου. Κάθε γυροσκόπιο είναι μια μικρή σφαίρα που περιστρέφεται κάνοντας 5.000 στροφές το λεπτό. Οι σφαίρες παρουσιάζουν υπεραγωγιμότητα όταν η θερμοκρασία τους κατέλθει 1,8 βαθμούς πάνω από το απόλυτο μηδέν.
Το τηλεσκόπιο του δορυφόρου ήταν στραμμένο προς το άστρο ΙΜ Pegasi του αστερισμού του Πήγασου. Όταν ήταν σταθερά στραμμένο προς το άστρο, οι μικρές αλλαγές των αξόνων περιστροφής των γυροσκοπίων καταγράφονταν από μαγνητικούς κβαντοανιχνευτές. Έτσι μπορούσαν να επιβεβαιωθούν δύο διαφορετικά φαινόμενα.
Το πρώτο περιγράφηκε αρχικά από τον Einstein: η δύναμη της βαρύτητας της Γης καμπυλώνει το χώρο ο οποίος μπορεί να παραβληθεί σαν ένα είδος λαστιχένιας μεμβράνης στην οποία η Γη δημιουργεί ένα βαθούλωμα. Γι’ αυτόν το λόγο μετατοπίζεται ο άξονας περιστροφής ‒οι υπολογισμοί καταδεικνύουν μετατόπιση 0,0018 μοιρών.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε και από το Gravity Probe B, ενώ το ποσοστό ανακριβούς μέτρησης περιορίζεται στο 0,28%. Το δεύτερο φαινόμενο ανακαλύφθηκε το 1918 από τους Αυστριακούς φυσικούς Josef Lense και Hans Thirring.
Όπως είπαμε και νωρίτερα, σύμφωνα με τις θεωρίες της σχετικότητας του Einstein, ο χώρος και ο χρόνος δεν νοούνται πλέον ως διακριτές «οντότητες» αλλά συνθέτουν το τετραδιάστατο χωροχρονικό ιστό.
Η μάζα της Γης προκαλεί ένα βαθούλωμα στο χωροχρόνο, περίπου όπως μια μεταλλική σφαίρα θα προκαλούσε σε ένα τραμπολίνο. Εάν η Γη ήταν στατική, η ιστορία θα τελείωνε περίπου εδώ.
Καθώς όμως ο πλανήτης μας περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του, η περιστροφή αυτή παρασύρει και το «βαθούλωμα» που προκαλεί στο χωροχρόνο η παρουσία της Γης, «συστρέφοντας» και «στρεβλώνοντάς» το.
Ο δεύτερος στόχος του Gravity Probe B ήταν να υπολογίσει το βαθμό αυτής της στρέβλωσης και να τον συγκρίνει με τη θεωρητική τιμή της.Τεχνικά προβλήματα στο δορυφόρο δεν επέτρεψαν την απόλυτη επιβεβαίωση του συγκεκριμένου φαινομένου.

Πηγή: scienceillustrated.gr