Ντιζαϊνάτος κομήτης

Μοιάζει με διαστημικό... φιστίκι ίσως και με κόκαλο σκύλου, είναι όμως ο κομήτης Χάρτλεϊ 2 που αποκαλύπτει τα μυστικά του στους ενθουσιασμένους επιστήμονες χάρη στην προσέγγιση του βολιστήρα της NASA «Ντιπ Ιμπακτ» στην κοντινή απόσταση των 700 χιλιομέτρων.

Στενός στη μέση και μαλακός και ευρύτερος στα άκρα όπου σχηματίζονται πίδακες αερίων, ο κομήτης συναντήθηκε με τον βολιστήρα σε απόσταση 23 χιλιομέτρων από τη Γη. Ο βολιστήρας κινούνταν με ταχύτητα 12,5 χλμ. το δευτερόλεπτο. Ηταν η πέμπτη στην ιστορία της εξερεύνησης του Διαστήματος συνάντηση τέτοιου σκάφους με κομήτη και ελπίζεται ότι θα δώσει στους επιστήμονες στοιχεία για την κατανόηση των πλανητών. «Αν καταλάβουμε καλά τους κομήτες, αυτοί θα μας μιλήσουν και για τους πλανήτες» είπε στους «Νιου Γιορκ Τάιμς» ο αστρονόμος και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας της αποστολής «Epoxi», Μάικλ Α'Χιρν.

Στη σύνθεση των κομητών υπάρχουν υλικά που ουσιαστικά παραμένουν αναλλοίωτα από την εποχή του σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Στην επιφάνειά τους ανιχνεύονται υλικά όπως άνθρακας, υδρογόνο, οξυγόνο και άζωτο.

Οι φωτογραφίες που ελήφθησαν από τον «Ντιπ Ιμπακτ» αναμένεται να φωτίσουν την ίδια την ύπαρξη των πλανητών μας, ή όπως χαρακτηριστικά είπε ο Α'Χιρν, «τα στοιχεία που συλλέγονται θα κρατήσουν τους ερευνητές απασχολημένους για τα επόμενα 5, 10 ίσως και 15 χρόνια».

Βροχή Λεοντιδών

Την πλέον θεαματική «βροχή» διαττόντων, αυτή των Λεοντιδών, θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν για ακόμη μία χρονιά οι κάτοικοι της Γης, ανάμεσά τους και οι Έλληνες, με το αποκορύφωμά της να αναμένεται τις νύχτες της 17ης και 18ης Νοεμβρίου. Η καλύτερη στιγμή παρατήρησης θα είναι λίγο πριν το ξημέρωμα.

Τα συγκεκριμένα «πεφταστέρια» έλκουν την καταγωγή τους από τον κομήτη 55Ρ/Τέμπελ-Τατλ, αλλά επειδή φαίνεται να προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, έχουν πάρει το όνομά του.

Η «βροχή» των Λεοντιδών διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες (7 έως 28 Νοεμβρίου), αλλά κορυφώνεται στο διήμερο 17 και 18 Νοεμβρίου.

Ο ρυθμός πτώσης των φωτεινών μετεώρων -που γίνεται με ταχύτητα περίπου 71 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο- υπολογίζεται σε 15 ανά ώρα κατά μέσο όρο. Από ιστορική άποψη, οι Λεοντίδες έχουν δημιουργήσει μερικά από τα πιο θεαματικά φαινόμενα στους ουρανούς του πλανήτη μας και μάλιστα υπήρξαν φορές, ιδίως μεταξύ των ετών 1998 - 2002, που εξελίχτηκαν σε πραγματική «θύελλα» μετεώρων, στη διάρκεια της οποίας πολλές χιλιάδες «αστεριών» φαίνονταν να πέφτουν κάθε ώρα στη Γη.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτές οι «θύελλες» λαμβάνουν χώρα περιοδικά, ανά 33 χρόνια περίπου, για άγνωστους λόγους. Η τελευταία τέτοια θεαματική «θύελλα» συνέβη το 2002, συνεπώς η επόμενη θα υπάρξει κάπου κοντά στο 2035. Φέτος θα πρέπει να αναμένεται μια ήπια δραστηριότητα.

Οι βροχές των μετεώρων παίρνουν το όνομα του αστερισμού που βρίσκεται στην περιοχή του ουρανού όπου εκδηλώνονται (π.χ. Ωριωνίδες, Αιγοκερίδες, Yδροχοΐδες, Περσείδες κ.α.).

Οι Λεοντίδες ξεχωρίζουν επειδή η τροχιά του κομήτη Tempel-Tuttle, από τον οποίο προέρχονται, έχει αντίθετη φορά από αυτήν της Γης, με συνέπεια τα θραύσματά του, να συγκρούονται με τον πλανήτη μας μετωπικά, με ταχύτητα σχεδόν διπλάσια από αυτή άλλων διαττόντων. Αναπτύσσεται, έτσι, μια μεγαλύτερη θερμοκρασία λόγω της τριβής κατά τη διέλευση των μετεώρων μέσω της γήινης ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα τα «πεφταστέρια» να καίγονται πιο έντονα και να εκπέμπουν περισσότερη λάμψη κατά την πτώση τους.

Για πρώτη φορά, οι Λεοντίδες παρατηρήθηκαν στις 13 Νοεμβρίου του 1883 στη βορειοανατολική Αμερική και έκτοτε εγκαινιάστηκε η σύγχρονη αστρονομία των διαττόντων.

Αν και μετά το 2002 η δραστηριότητα των Λεοντιδών έχει «κοπάσει», δεν παύει κατά καιρούς να εκπλήσσει τους παρατηρητές με τις συνεχείς μεταβολές της.

Αυτή η αβεβαιότητα ισχύει γενικότερα στην παρατήρηση διαττόντων αστέρων, καθώς κανείς ποτέ δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το τι θα συμβεί και, φυσικά, κατά πόσο οι καιρικές συνθήκες θα επιτρέψουν την παρακολούθηση του φαινομένου.