Τρίτη 25 Αυγούστου 2009

2009 - Χρονιά Αστρονομίας και Δαρβίνου αλλά και άλλων σημαντικών γεγονότων

Το 2009 θα γιορτάσουμε τα 400 χρόνια από την πρώτη παρατήρηση του Γαλιλαίου με τηλεσκόπιο και τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Δαρβίνου.
Το 1609, επίσης, ο Κέπλερ κυκλοφόρησε το βιβλίο του Νέα Αστρονομία, στο οποίο ερμήνευε τη φαινόμενη κίνηση των πλανητών στον ουρανό ως αποτέλεσμα της ελλειπτικής τροχιάς τους γύρω από τον ήλιο.
Τον Οκτώβριο του 1609 ο Γαλιλαίος γύρισε το τηλεσκόπιό που είχε φτιάξει ο ίδιος προς την Σελήνη και είδε τα βουνά στην επιφάνειά της. Συνειδητοποίησε λοιπόν πως είναι και αυτή ένα ουράνιο σώμα παρόμοιο με τη Γη. Οι παρατηρήσεις του Γαλιλαίου με το τηλεσκόπιο δεν επιβεβαίωσαν μόνο την ηλιοκεντρική φύση του πλανητικού μας συστήματος. Ίδρυσαν τη σύγχρονη αστρονομία που στηρίζεται στη λεπτομερή παρατήρηση των ουράνιων αντικειμένων και όχι σε φιλοσοφικές θεωρίες.
Το πρώτο τηλεσκόπιο που κατασκεύασε ο Γαλιλαίος είχε μεγέθυνση μόλις 3 φορές, όμως το καλοκαίρι του 1609 κατασκεύασε ένα τηλεσκόπιο με μεγέθυνση 20 φορές και με αυτό έκανε τις κρίσιμες παρατηρήσεις που τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το κέντρο του ηλιακού μας συστήματος ήταν ο Ήλιος και όχι η Γη.
Μετά τη Σελήνη ο Γαλιλαίος είδε με το τηλεσκόπιο του και άλλα ουράνια αντικείμενα. Έτσι παρατήρησε ότι η Αφροδίτη έχει φάσεις όπως η Σελήνη, ότι ο Ήλιος έχει κηλίδες και ότι γύρω από τον Δία περιφέρονται τέσσερις δορυφόροι, που στην αρχή τα ονόμασε 'αστέρια΄. Στις παρατηρήσεις του φαινόταν πως αυτά άλλοτε βρίσκονται όλα από τη μία πλευρά του πλανήτη, άλλοτε δύο από τη μία και δύο από την άλλη και άλλοτε τρία και ένα. Ο Γαλιλαίος εύκολα κατάλαβε ότι τα μικρά αυτά αστεράκια περιφέρονται γύρω από τον Δία και είναι στην πραγματικότητα δορυφόροι του, ουράνια σώματα ανάλογα με τον δορυφόρο του δικού μας πλανήτη, τη Σελήνη.
Οι φάσεις της Αφροδίτης, που άλλοτε έμοιαζε με μηνίσκο και άλλοτε σαν φωτεινή σφαίρα, δεν μπορούσαν να ερμηνευθούν με βάση το γεωκεντρικό σύστημα του Αριστοτέλη, παρά μόνο αν δεχθούμε ότι δεν περιφέρεται γύρω από τη Γη αλλά γύρω από τον Ήλιο
Το γεγονός αυτό όμως δεν οδηγεί αναπόφευκτα στο συμπέρασμα ότι ο Ήλιος βρίσκεται στο κέντρο όλου του πλανητικού μας συστήματος. Για παράδειγμα ο φυσικός φιλόσοφος Ηρακλείδης ο Ποντικός είχε διατυπώσει, ήδη από τον 2ο αιώνα μ.Χ., την άποψη ότι Ερμής και Αφροδίτη κινούνται μεν γύρω από τον Ήλιο αλλά το τριπλό αυτό σύστημα, μαζί με τη Σελήνη και τους υπόλοιπους πλανήτες, κινείται γύρω από τη Γη. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσε να ερμηνευθεί και η κίνηση των τεσσάρων δορυφόρων του Δία γύρω από αυτόν τον πλανήτη. Ο Γαλιλαίος, όμως, σκέφθηκε ότι το σύστημα του Δία με τους δορυφόρους του, όπου το φωτεινότερο και άρα μεγαλύτερο σώμα βρίσκεται στο κέντρο, είναι μια μικρογραφία του πλανητικού μας συστήματος, στο οποίο το φωτεινότερο αντικείμενο (δηλαδή ο Ήλιος) θα έπρεπε επίσης να είναι στο κέντρο.
Έτσι κατέληξε στην ορθότητα της ηλιοκεντρικής θεωρίας του Κοπέρνικου και του Κέπλερ και απέρριψε τη γεωκεντρική θεωρία του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου.
Για όλους αυτούς τους λόγους η Διεθνής Αστρονομική Ένωση σε συνεργασία με την UΝΕSCΟ ανακήρυξαν το 2009 Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας, με σκοπό να ενθαρρύνει το ενδιαφέρον του κοινού για την Αστρονομία.
Έτσι για την ενίσχυση του ενδιαφέροντος του κοινού στην Αστρονομία θα διανεμηθούν εκατομμύρια πολύ φθηνά τηλεσκόπια σαν του Γαλιλαίου σε όλο τον κόσμο, με στόχο 10 εκατομμύρια άνθρωποι να κάνουν την πρώτη τους παρατήρηση στους κρατήρες της Σελήνης, ή στους δακτυλίους του Κρόνου. Έτσι, η επιστημονική κοινότητα ελπίζει πως οι εν λόγω παρατηρήσεις της Σελήνης αλλά και άλλων πλανητών θα εμπνεύσουν μια νέα γενιά αστρονόμων.
Επίσης, το 2009 συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέννηση του Κάρολου Δαρβίνου και η 150η επέτειος από τη δημοσίευση της Καταγωγής των Ειδών, το έργο-ορόσημο για τη βιολογία.
Όμως το 2009 έχει οριστεί και σαν το Έτος του Γορίλα, για να βοηθήσει να τονιστούν οι απειλές που θέτουν σε κίνδυνο το είδος αυτό, από την λαθροθηρία έως τη μείωση του φαγητού τους.
Τα Ηνωμένα Έθνη έχει ορίσει το 2009 σαν Διεθνές Έτος των φυσικών ινών. Οι φυσικές ίνες όπως το βαμβάκι, το μετάξι, το μαλλί, το λινό κλπ με την καμπάνια αυτή θα τραβήξουν την προσοχή των καταναλωτών, για να υπενθυμίσουν την αξία τους, αλλά και για να βοηθηθούν οι αγρότες καθώς και γενικότερα η προώθηση της βιωσιμότητας.
Ας μην ξεχνάμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ορίσει το 2009 Ευρωπαϊκό Έτος Δημιουργικότητας και Καινοτομίας. Στόχος της καμπάνιας αυτής είναι η συνειδητοποίηση της σημασίας της δημιουργικότητας και της καινοτομίας για την προσωπική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των λαών.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στις ΗΠΑ οργανώνεται το Έτος για την κατανόηση της επιστήμης από το κοινό και γι αυτό θα υπάρχει κάθε μήνα ένα διαφορετικό θέμα. Τον Ιούνιο του 2009 το θέμα θα είναι το νερό και οι ωκεανοί ενώ το Νοέμβριο θα είναι η χημεία. Αλλά δεν λείπει και η μουσική. Ο αυστριακός συνθέτης Josef Hadyn πέθανε πριν από 200 χρόνια, και γι αυτό η μουσική του θα γιορτάζεται με μια σειρά από συναυλίες και εκθέσεις στο έτος Hadyn.
Σχετικά βίντεο:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου