Επιβεβαιώθηκε το στοιχείο 114

Ομάδα αμερικανών επιστημόνων από το Εθνικό Εργαστήριο Λόρενς Λίβερμορ του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν, δηλαδή να επαναλάβουν για δεύτερη φορά, την παραγωγή του ιδιαίτερα βαρέος στοιχείου 114 του Περιοδικού Πίνακα, δέκα ολόκληρα χρόνια μετά την ανακοίνωση για πρώτη φορά από επιστήμονες του ρωσικού Ινστιτούτου Πυρηνικών Ερευνών ότι είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν αυτό το στοιχείο. Η έρευνα για το στοιχείο 114 έχει εδώ και καιρό υπάρξει κομβικό σημείο της λεγόμενης «νήσου σταθερότητας» στον χώρο της πυρηνικής επιστήμης. Η επιβεβαίωση του στοιχείου από αμερικανικής πλευράς, η οποία παρουσιάστηκε στο περιοδικό φυσικής “Physical Review Letters”, έγινε από ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή χημείας του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Μπέρκλεϊ Χάινο Νίτσε, στις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ. Οι επιστήμονες δημιούργησαν δύο διαφορετικούς πυρήνες του στοιχείου 114, ο καθένας ένα ισότοπο με 114 πρωτόνια αλλά διαφορετικό αριθμό ηλεκτρονίων. Αναλυτικότερα, το ένα ισότοπο 114 (που «έζησε» ένα δέκατο του δευτερολέπτου) περιείχε 114 πρωτόνια και 172 νετρόνια, ενώ το δεύτερο (που «έζησε» μισό δευτερόλεπτο) περιείχε 114 πρωτόνια και 173 νετρόνια. «Επιβεβαιώνοντας την παραγωγή του στοιχείου 114, έχουμε πλέον άρει την οποιαδήποτε αμφιβολία για την αξιοπιστία των ισχυρισμών των ρώσων επιστημόνων», δήλωσε ο Νίτσε, ο οποίος πρόσθεσε ότι «αποδεικνύεται πως τα πιο ενδιαφέροντα σούπερ-βαρέα στοιχεία μπορούν στην πραγματικότητα να δημιουργηθούν στο εργαστήριο». Τα στοιχεία που είναι βαρύτερα από το ουράνιο, το στοιχείο υπ. αρ. 92 του Περιοδικού Πίνακα (ο ατομικός αριθμός παραπέμπει στον αριθμό των πρωτονίων του πυρήνα), είναι ραδιενεργά. Τα στοιχεία ως το 111 και το πρόσφατα επιβεβαιωθέν 112 έχουν γίνει με τεχνητό τρόπο, είτε σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, είτε σε επιταχυντές, και αποσυντίθενται πολύ γρήγορα, το πολύ μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.Ήδη από το τέλος της δεκαετίας του ΄50, ορισμένοι επιστήμονες υπολόγισαν ότι υπερβαρέα στοιχεία με ορισμένους συνδυασμούς πρωτονίων και νετρονίων θα ήσαν σχετικά σταθερά, φτάνοντας τελικά σε μια «νήσο σταθερότητας», όπου η διάρκεια ζωής των στοιχείων θα μετράται όχι με κλάσματα δευτερολέπτου, αλλά με λεπτά, μέρες ή –κατά μερικούς υπεραισιόδοξους- εκατομμύρια χρόνια.Το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας-Μπέρκλεϊ έχει μακρά εμπειρία στην αναζήτηση υπερ-βαρέων στοιχείων, ειδικά από τότε που ο Γκλεν Σίμποργκ ανακάλυψε εκεί το πλουτώνιο το 1941.Όπως δήλωσε ο καθηγητής Νίτσε, η νέα ανακάλυψη αποτελεί ένα ακόμη βήμα για τη «νήσο σταθερότητας».

Πηγή: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ